Yaşam Bilgeliği Üzerine Aforizmalar

Mutluluk kolay şey değildir
Kendimizde bulmak çok zor,
Başka yerde bulmak ise imkânsızdır.
-Chamfort-

Yaşam bilgeliğini kavram olarak burada tamamen asıl anlamında, yani yaşamı olabildiğince rahat ve mutlu bir biçimde sürdürme sanatı olarak alıyorum. Bu sanatın kılavuzuna mutlu olmanın öğretisi denebilir: Buna göre bu kavram mutlu bir şekilde var olmanın yönteminin gösterilmesi olurdu. Bu var olma da yine, arı, nesnel bir gözle incelendiğinde ya da daha çok soğukkanlı ve olgun bir düşünüşle, olsa olsa var olmamaya karar vermeyi tercih edecek bir var olma olarak tanımlanabilirdi. Var oluşun bu kavranışından, ona ölümden korktuğumuz için değil kendi kendisi için bağlandığımız sonucu çıkar. Bundan da yine, onun sonsuza dek sürmesini görmek istediğimiz sonucu çıkar. İnsan yaşamının böyle bir var oluş kavramına uygun olup olmadığı ya da uygun düşebilip düşmeyebileceği, bilindiği gibi benim felsefeme ters gelen bir sorudur. Mutlu olma öğretisi ise bu sorunun onaylanması anlamına gelir. Bu olumlama, doğuştan gelen bir yanılgıya dayanır.