Kuyucaklı Yusuf

Bir sanatkârın eserlerine yönelik anlamlandırma gayreti onun ölümlü yanlarından ziyade geriye bırakmış olduğu eserlerinin çağları aşabilecek anlam dünyasına yönelik olmalıdır. Bunun için de sanatkârdan geriye kalan eserlerin ilk ve tahrif edilmemiş nüshalarına ulaşmak; edebî esere yönelik farklı okuma biçimlerini bu metinlerden hareketle yapmak önemlidir. Elinizde bulunan ve “eleştirel basım” anlayışıyla hazırlanan Kuyucaklı Yusuf'un ortaya çıkış amacının bu olduğunun altını çizmek isteriz.

Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf adlı eseri ilk kez Yeni Anadolu gazetesinde tefrika edilmeye başlanmışsa da tefrika yarım kalmıştır. Ardından Projektör dergisinde yalnız bir tefrikası yapılan roman ilk kez tam olarak “Memleket Romanı” alt başlığıyla Tan gazetesinin 9 Kasım 1936 - 21 Ocak 1937 tarihleri arasındaki nüshalarında tefrika edilebilmiştir. 67'nci tefrikada son bulan roman, aynı yıl Yeni Kitapçı tarafından kitap olarak yayımlanmıştır. Sanatkârın sağlığında eserin ikinci baskısı ise Akba Kitabevi tarafından 1943 yılında yapılmıştır. Ülkemizde Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf üzerine yapılan yayın faaliyetlerinin daha çok söz konusu ikinci baskıyı esas aldığı görülmektedir.

Elinizde bulunan nüsha kitabın ilk baskısından hareketle yayıma hazırlanmış; noktalama işaretleri ve sözcüklerin yazımında görülen kimi tutarsızlıklar sanatkârın asıl kullanış biçimiyle birleştirilerek eserlerin orijinal yapısını korumayı amaçlamıştır. Bunun yanı sıra gazete ve dergi sayfalarında kalmış romanın ilk hâli de mukayeseli bir biçimde okunmuş; sanatkârın dilinde meydana gelen değişmelere -bir gösterge değeri taşıdığı düşünülerek- işaret edilmiştir. Böylelikle sanatkârın ikinci baskıyı hazırlarken eseri üzerinde yaptığı değişiklikler ile romanın tefrika edildiği gazete ve dergi nüshaları arasındaki farklılıklar dipnotlarla gösterilmiştir. “Edisyon Kritik” adı da verilen bu basımda, Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf üzerinde bizzat kendisinin yapmış olduğu bütün değişim ve dönüşümlere dikkat çekilmiştir.