Hak Dini ve Halk Dini

Din, insanla birlikte var olmuştur. Çünkü söz konusu olan, Yaratıcı ile yaratılmış varlık ilişkisidir. Yaratıcının insanı var ettikten sonra bir müddet için bile olsa başıboş bıraktığı düşünülemez. İnsanlık tarihinde dinsiz yaşamış bir topluma rastlamak mümkün değildir.

Din, insan topluluklarının en bariz niteliklerinden biridir. Çeşidi ne olursa olsun fert ve toplumun huzuru için daima gerekli bir müessese olmuş, kendisine ihtiyaç duyulmuş hiçbir zaman da ondan müstağni kalınmamıştır. Aynı durum, batılı ilim ve fikir adamlarının da dikkatlerinden kaçmamış, kaynağı ne olursa olsun, insanın var olduğu yerde dinin varlığını sürdürdüğünü ve dinsiz bir milletin bulunmasının söz konusu olamayacağını belirtmişlerdir.

Bergson'un (1854-1941) "Geçmişte bulunduğu gibi bugün de ilimsiz, sanatsız, felsefesiz, toplumlar bulunacaktır, fakat dinsiz bir toplum asla" ifadesi, bu durumu bir batılı gözüyle teyit eder durumdadır.