Fanilik Üzerine Düşünceler Tolstoy’dan Primo Levi’ye_{Tolstoy'dan Primo Levi'ye}

Leo Tolstoy, Thomas Mann, Franz Kafka, Virginia Woolf, Albert Camus, Giorgio Bassani, J. M. Coetzee ve Primo Levi…Victor Brombert, ölümü ve faniligimizi, çesitli siyasi ve kültürel baglamlar içinde sekiz büyük yazarin eserlerinde ariyor. Tolstoy ve Thomas Mann'da bireyin fanilikle mücadelesini ortaya koyarken, Bassani ve Primo Levi'de toplumsal bir felaket olarak kültürlerin ölümünü aktariyor. Woolf ve Camus'nün anlatilarinda aldatici bir kurtulus vaadi olarak sunulan ölüm, Coetzee'nin sayfalarinda vahset karsisinda duyulan derin bir utanç olarak isleniyor.Fanilik Üzerine Düsünceler bir edebiyat elestirisinin ötesinde, faniligin izlerini irdeleyerek bizi hayatta olmanin anlamiyla yüzlestiriyor.“Belki de bütün düsünce ve sanat eylemi kaynagini dolayli olarak fanilikten aliyordur. Bu noktada bir kez daha, dogrulanmasi mümkün olmasa da, André Malraux'nun insani heyecanlandiran esrarengiz sözleri geliyor akla; magarasinin tas duvarina bizon çizen ilk insan, hem kendisinin hem de bizonun fani oldugunun farkindadir, ama ayni zamanda bu ilk sanatçi, fani hayvani tasvir etmenin bir bakima ‘hiçligimizi yadsimak' anlamina geldigini de sezmis gibidir.”