En Büyük Tehdit Milliyetçilik

Bir insanın vatanını milletini sevmesi, bunu geliştirmek ileri götürmek istemesi ve başka milletlerin haklarına saygılı kalmak, ırk ayrımına ve yabancı düşmanlığına saplanmamak kaydıyla ulusal haklarını ve çıkarlarını koruması kadar doğal bir durum olamaz. Bu milliyetçilik değildir. Bu insanın kendini koruması, savunması ve yaşama hakkını kullanmasıdır. Nefsi müdafaadır. Her insanda korunma içgüdüsüyle birlikte bulunur. İrade dışı bir reflekstir. İşte milliyetçiliğin doğal ve zararsız olanı budur. Bu insani duygularından dolayı hiç kimse eleştirilemez, kınanamaz ve engellenemez.
Fakat eğer, bu doğal korunma, savunma güdüsü çarpıtılıp değiştirilerek; çıkarlar için bilinçli kışkırtmalara dönüştürülüyorsa, milleti gaza getirmeye, meydanlarda bağırıp çağırma ve naralara tehditlere doğru gidiyorsa bir de dışlama ve nefret yükleniyorsa, artık bu doğal bir milliyetçilik değil, faşizmdir.