Emile ya da Eğitim Üzerine_{Bütün Yapıtları - 4}

Jean-Jacques Rousseau bir özgürlük filozofudur. Bu baglamda sivil toplumun çeliskilerini sorgulamis ve bu sorgulamayi gerçeklestirirken de “insan-yurttas, doga-toplum, kir-kent iliskilerini” öne çikarmistir. Onun felsefesinde insan dogustan iyidir ama toplum tarafindan asil dogasindan uzaklastirilmis ve dogal özgürlügünü yitirmis bir konumdadir. Rousseau'nun eregi, toplumda dolayimsiz birligin yeniden kurulmasi amaciyla bireylere gerçek bir toplum sözlesmesi sunarak sivil özgürlügün saglanmasidir.“18. yüzyilin sonunda Rousseau'nun düsüncelerinden etkilenmemis insan kalmamistir. Bu denli büyük bir etki yaratabilmek için, en derin anlamiyla kusaginin temsilcisi ve sözcüsü olmak gerekmektedir. Rousseau siradan insanlardan biridir ve onlar arasindan ilk konusandir; halk için konusurken kendisi için konusmustur.” O, 18. yy'da “cumhuriyetçi” istemleri köktenci bir biçimde dile getiren ilk düsünürdür ve bu baglamda reformist nitelikli diger Aydinlanma düsünürlerinden ayrilir. Goethe'nin dedigi gibi, “Voltaire nasil bir dünyanin sonuysa, Rousseau da bir dünyanin baslangicidir.”Pedagoji üzerine düsünceler ancak bir psikolojiye ya da daha dogrusu bir teolojiyle belirtik bir biçimde dogrulanan bir antropolojiye dayanirlarsa anlam kazanirlar. “insan dogasinin romani” olarak adlandirilan ve mutlulugun yollarinin arandigi Emile'in sirri budur. J.-J. Rousseau, “insanin ilksel iyiligi üzerine bir çalisma” olarak tanimladigi bu yapitiyla, pedagoji, dinsel duyarlilik tarihi (Savoie'li Rahibin inanç Açiklamasi) ve dogal çevre bilinci konusunda bir çigir açmistir.