Dede Korkut Destanları

Dede Korkut hikayeleri, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleri olarak bilinirken, 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir. Dede Korkut hikayeleri, 12 hikaye olarak yüzyıllardır nesilden nesile aktarılmaktadır. Bu hikâyeler, tarih boyunca dilden dile, anlatıcıdan anlatıcıya aktarılan birer sözlü gelenek ürünüdür. Eser, Oğuzların yaşam biçimlerinden, ekonomisine, inançlarından, giyinişlerine, beslenmelerinden içinde yaşadıkları doğaya kadar pek çok konuda bilgi sağlayan bir kaynaktır. Dede Korkut Kitabı, destansı Oğuz hikâyelerinin mecmuasıdır. Hikayelerin çoğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun iki büyük nehri Dicle nehri ve Aras nehrinin kollarından Kara Dere, Dereşam Suyu civarında geçer. "Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Boyu” hikayesinde Trabzon çevresi net bir şekilde tasvir edilir. Hikayelerinin yazıya geçirildiği tarih olarak XV. yüzyılın ikinci yarısında, Kars-Erzurum civarında hüküm süren Akkoyunluların bu destanları yazıya geçirttiği tahmin edilmektedir. Eserde nazım ve nesir bir arada verilmiştir. Dili Âzerî lehçesinin özelliklerini göstermekle birlikte bugünkü Azerî lehçesiyle karşılaştırıldığında bütün dil özelliklerinin bu lehçeye ait olmadığı görülür. Gereksiz edebiyat süsleri bulunmayan, kısa, yalın ifadelerle örülmüş, yapmacıksız, özentisiz bir üslûp hâkimdir.