Arap - İslam Aklının Oluşumu

Geçen yüzyıl içinde dallarıyla Arap kültürüne dair düşünce, görüş ve "teoriler" pekiştirilip sağlamlaştırılmış, bu kültürün tarihine dair belirli okuyuş biçimleri resmileşmiştir. Bu okuyuşlar ya oryantalistçe, ya selefi bir mantıkla, ya ulusçu bir tarzda ya da solcu bir yaklaşımladır ki; hepsini de yönlendiren temel saik ya geçmişteki numunelerdir veya konjonktürel ve ideolojik diyebileceğimiz panikten doğan işgüzarlıklardır. Bu tür amaçlarla yapılan çalışmalar ya bir şeylerin "keşfedilmesi" ya da bir şeylerin "kanıtlanabilmesi" için yapılmıştır. Bizim kastettiğimiz Arap Aklı; Arap kültürü içinde oluşan, aynı zamanda bu kültürün yeniden üretimini de bizzat kendisi sağlayan akıl olunca, arzu edilen ya da en azından gerçekleşmesini bizim arzu ettiğimiz eleştiri hareketi, yaygın ve egemen okuyuş biçimlerinden azade olmalı, çeşitli şubeleriyle Arap/İslam kültürünün verilerine yeni bir gözle bakmalı, hakim görüşün yorumlarıyla sınırlanmamalıdır. Dolayısıyla bu projenin yepyeni bir tarzla yürütmeyi arzu ettiği zor görev, evvela Arap-İslam kültür tarihine yeniden göz atmak sonra da Arap Aklı'nın yapısı ve işleyiş mekanizması hakkında düşünmeye başlamak... Böylece proje birbirinden tamamen ayrı fakat birbirini tamamlayan iki bölüme ayrılmaktadır. İlkinde Arap Aklı'nın oluşumu ikincisinde ise Arap Aklı'nın yapısal analizi irdelenecektir. İlk bölümde Arap Aklı'nın oluşumu analiz edilecek, ikinci bölümde ise Arap Aklı'nın yapısal analizi ön planda tutulacaktır.