Ahmed Yesevi Açıklamalı Divan-ı Hikmet

Prof. Dr. Kemal Eraslan hocamızın sadeleştirerek nazma çektiği "Divan-ı Hikmet'ten Seçmeler" adındaki eserinde 70 şiir (Hikmet) var. Dr. Hayati Bice hocamızın yine Kemal Eraslan gibi orijinalinin yeni yazıya (Latin harflerine) çekilmişi ve sadeleştirilmiş manzum olanı bir arada olan eserinde ise 145 adet şiir var. Ahmed Yesevi atamızın bıraktığı mirasa sahip çıkan üzerinde çalışarak göz nuru döken bu hocalarımıza bu hizmetleri için ne kadar teşekkür etsek azdır. Böylesi ilim ehli ellerden daha nice eserler yazmalarını diliyoruz. Biz bu çalışmalarımızda Ahmed Yesevi Atamızın 148 şirini (Hikmetini) bulabildik.

Onları sözlüğe bakmadan anlaşılabilir olarak açıklamaya çalıştık. Yer yer cümleler uzun ve aynı kelime ve terimler geçtiğinde tekrarların çokça olduğu görülecektir. Hoca Ahmed Yesevi Atamızın bizlere bıraktığı şiirleri (Hikmetleri) bu kadar mıdır? 51. şiirinin 10. kıtasında: Törtmintörtyüz hikmet aytdım Hakk'dın ferman diyor. Bu çalışmada yazdıklarımızın dışında kaç tanesinin günümüze ulaşabildiğini bilmiyoruz. Değişik yayınlarda şiirlerin uzunluklarında, mısra ve kıta sıralamalarında ve kelimlerinde bile farklı olanlar olduğunu görüyoruz. Onun muakkipleri olup onun tarzında şiir yazanların onun tesiri ile ondan alıntılar yaptıkları, yazdıklarının az da olsa onun yazdıklarına karışmış olabileceği de unutulmamalıdır. Yukarıya aldığımız satırdan onun daha birçok şiirinin olduğu anlaşılıyor. Bizim bulabildiğimiz 148 şiirde (Hikmetde) 1182 kıta 492 beyit var. Bunların bile toplamı 1674 eder.

- Merzifon Rıdvanoğlu