Üç Büyük Usta

Stefan Zweig, Üç Büyük Usta'da, 19. yüzyil klasik edebiyatinin köse taslarindan Balzac, Dickens ve Dostoyevski'yi anlatir; bildigimiz edebî üslubuyla ve bireysel deha ile toplumsal imkân ve sinirlar arasindaki hem besleyici hem gerilimli alanlarda gezinerek. Kitapta yer alan üç deneme, on yillik bir süreç içinde, farkli dönemlerde yazilmis olsa da, hepsi romancinin içinde yasadigi çagla ve dünyayla iliskisini sorgular. "Yüzyillardir belli sinirlar içinde sikisip kalmis olan ne varsa her seyin çöktügü ya da çigirindan çiktigi muazzam devrimlerin yasandigi bir çaga", Imparator Napolyon'un çagina gözlerini açan Balzac'in kahramanlari, tipki Napolyon gibi, dünyayi fethetme hirsiyla doludur. Sadece kahramanlari degil, Balzac da, evrensel bir yasami fethetmek ister, "seksen cilde bir çagi, koca bir dünyayi, bir kusagi sigdirir."Victoria döneminin "doygun Ingiltere'sinin tedbirli kisiligini" yansitan Dickens, Ingiliz geleneginin dört duvarini kendine yuva yapar. "On dokuzuncu yüzyilda dünyanin baska hiçbir yerinde bir yazar ile ulusu arasinda böylesine sicak" bir iliski kurulmamistir.Ve yuvasini "öte yakaya, horlananlarin yanina, yasamin artigina, ama insan kaderinin tam ortasina, istiraba ve ölüme komsu" kuran Dostoyevski... Insan ruhunun evrensel özünün bu romancisi, Rus ruhuyla "Avrupa'nin yorgun ve duragan dünyasini alevlendirir". Onun sayesinde Rusya, artik Avrupa'nin barbar geçmisi degil, insanligin büyük destanina yeni bir söz katabilme imkânidir. Yirminci yüzyilin büyük ustasi Zweig'in dili ve dehasiyla... (Tanitim Bülteninden)