Sultan Murat

“Sultanmurat”ta savasin cephe gerisi anlatilir. Çocukluk yillari, insanin görüslerinin, dünyasinin sekillendigi yillardir, pek tabii sonraki yillarda yasananlar çocuklugun izlerini tasir. Eserde, Sultanmurat ve arkadaslari, sevgilisi Mirzagül, Manas'in kahraman çocuklarinin hikâyesi dile getirilir. W. Levtchenko, yazara neden israrla savasi isledigini sordugunda; su anda savasin olmamasinin, onun unutulacagini, tekrar olmayacagini düsünmeyi gerektirmedigini söyler. “Bütün sanatlarda bu yapilmalidir. Insanlik bu sayede savasa karsi uyanik tutulabilir. Insani açidan olmak kaydiyla bu konu devamli olarak islenmeli.” der.Sultanmurat turnalarin erken gelmelerinin iyiye isaret sayildigini hatirladi. Eyerin üzerinde dogrulup geriye bakarak Anatay'a seslendi: “Erken geldiler, çok iyi haber! Ürün bol olacak! Bereketli olacak!”(…)Olanca hizlariyla, büyük bir coskuyla kosuyorlardi. Yakindan göreceklerdi turnalari. Kocaman, harika kuslardi herhâlde. Nasil, nasil da hizli kosuyordu! Sultanmurat! Toprak ayaklarinin altindan kayip gidiyor, daha ilerideki topraklar da ona dogru kosuyordu. Karsidaki karli daglar da, süzülüp açilan ve üzerlerinden gözünü ayirmadigi turnalar da ona dogru kosuyordu. Kosmaktan, duydugu sevinç ve coskudan, tikanacak gibi oluyor ama turnalara dogru kosarken, “Ah!” diyordu, “Turnalarin birinden bir kanat, bir tüy düsse ne iyi olurdu!”. Onu alip saklayacak, sonra Mirzagül'e verecekti. Bütün olanlari, bütün gördüklerini anlatacakti ona. Yeter ki bir kanat geçirsin eline, yeter ki yakindan görsün turnalari! Kosuyordu ve yüregi de Mirzagül'e olan sevgisiyle dolup tasiyordu. Ah bir tüy geçirse eline! Hemen kosup giderdi ona dogru... Elinde bir turna tüyü, ona dogru...Insanin temel meselelerini, askini, hasretini, düsüncelerini kisacasi insani anlatti Cengiz Aytmatov. Kökü Manas'ti. Gelenekten gelecege uzaniyordu düsünceleriyle. Yepyeni ufuklara açiliyordu. Çocuklugunda dinledigi masallar, gençliginde hasret ve hüzünle eslik ettigi sarkilar, ozanlarin yaktigi türküler dünya görüsünün temelini olusturdu. Insanlarin gönlünü kazandi eserleriyle. Dünyanin dört bir tarafinda okundu.O, yazilmamis bir tarihin dilini kesfederek sadece insanlari ve tabiati degil, insanin ve tabiatin hâllerini bu dille anlatiyor eserlerinde. Okuyucuyu çeken de onun bu özgün kurgusu ve üslubu oluyor.