Kuyucaklı Yusuf

Sabahattin Ali'nin taşrada geçen tek romanı.
Hayatı olduğu gibi kabul etmeli ve ona ne bir şey ilave etmeli, ne de ondan bir şey eksiltmeli... Bazı şeyler vardır, canımızı sıkar; “Bu neden böyle? Böyle şeyleri dünyadan kaldırmalı!” deriz. Bazı şeyler de mevcut değildir. İçimizden, bunların olmasını ister, hatta bu uğurda çalışırız. İkisi de saçma ve faydasızdır. İnsan dediğin mahluk hiçbir şeyi değiştiremez. Bunun için, gönlünün rahat olmasını istersen, gördüğün fenalıkların bile bir hikmeti olduğunu düşün ve yeryüzünde olmayan iyilikleri oraya getirmek sevdasına kapılma... Sonra en mühimi: Kendini halinden şikâyet etmeye alıştırma! Ömrünün sonuna kadar dövünsen bu hayatın cefası tükenmez; kendine etmiş olursun.

Kuyucaklı Yusuf Sabahattin Ali'nin taşrada geçen tek romanıdır. Bir Anadolu kasabasının yaşadığı ekonomik ve kültürel değişimin insan ilişkilerine, ahlaki değerlere yansıyan tarafı tek bir kahramanda karşılık bulmaz, o da kasabanın “yabancısı” Yusuf'tur.

Küçük bir çocukken anne-babasının gözlerinin önünde cinayete kurban gitmesiyle içine kapanan Yusuf, taşındığı taşra kasabasında kendini hiç bir yere ait hissetmeyen, yalnız fakat tutkulu bir genç adamdır. Hayattan hiçbir şey istemeden yaşamanın mümkün olduğuna inanmışken, hiç beklemediği talihsiz bir aşk hikayesinin parçası oluverir.