Hikmet Kavşağında

Bati'da teodise bizinin etkisiyle baslayan, modernizm denen yeni bir dünya kurma projesinin gerektirdigi dogru bilgi arayisi çok geçmeden hikmetin kaybina yol açti. 1789 Fransiz Ihtilali, hikmetin kaybedildigi modern dünyanin dogusunu simgeliyordu. Sonucu bakimindan modernizm “hikmetin kaybi“ olarak görüldügünde postmodemizmin temel islevi de kaybedilen evrensel anonim hikmeti yeniden kesif yolunu açmak olacaktir. Bunun yolu da gelenek ile modernligin sinirinda duran farkli cografyalardan düsünürlerin mukayeseli incelemesinden geçmektedir. Fransiz Ihtilali'ne karsi duran Ingiltere'den Edmund Burke ile Osmanli'dan Ahmed Cevdet, hikmete dayali bu geleneksel dünya görüsünün son temsilcileri sayilabilirlerdi. Iki düsünür, bulustuklari ortak bir “hikmet kavsaginda“ Fransiz Ihtilali ile gelen modern düsünce ve hayat tarzinin meydan okumasina sasirtici derecede benzer dinamik bir karsilik verir. Ancak Burke, sünnetullah teriminin yorumunda oldugu gibi hikmet yerine Hiristiyan teolojinin etkisi altina girdigi yerlerde hikmete bagliligini koruyan Cevdet'ten ayri düser. Islâm'da Modernlesme, 1839-1939 adli çigir-açici kitabiyla taninan Bedri Gencer, bu ikinci eserinde bir taraftan muhafazakârlik ile gelenekselciligi ayirmaya yarayacak modernlesme ideolojileri hakkinda bir tipoloji gelistirmekle önemli bir teorik katki yaparken diger taraftan iki düsünür örneginde günümüzde hararetle tartisilan sosyal ve siyasal teorinin merkezî problemlerinin çözüm yollari hakkinda hayatî ipuçlari verecek muhafazakâr düsünceyi tanitmaktadir.(Tanitim Bülteninden)