Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlar

Mitoloji, hemen hemen bütün sanatların ana kaynaklarından birisidir. Bir göndermeler hazinesi olan mitolojik figürler sanat serlerinde çok değişik şekil ve anlam birimleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yüzden sanatsal metinlerin anlaşılmasında mitolojik çözümlemelerin büyük bir önemi ve tartışılmaz bir rolü vardır.

Yaklaşık 600 yıl boyunca devam etmiş bir edebiyat ekolü olan Eski Türk Edebiyatının mitolojik yönelimleri açısından ele alınıp incelenmesinin bir zaruret olduğu kanaatinden yola çıkılarak hazırlanan bu eserde, Eski Türk Edebiyatı metinlerinde adı geçen şahısların mitolojik yönleri üzerinde durulmuştur. Divan şiiri mitolojik olarak çoğunlukla İran esaslı bir şiir geleneğine sahiptir. Fakat Divan şairinin mitolojik referansları sadece İran'la sınırlı değildir. Çalışmamızda da görüleceği gibi; Türk; Kadim Milletler, eski Mısır, Yunan, Arap, Hindistan, hatta Çin ve diğer pek çok milletin mitlerini bu edebiyatta görmek mümkündür. Yine efsanevi ve mitsel karakterde olmak üzere, İsrailiyyat ve diğer dinlerin - mitolojik referansları olan - anlatılarının izleri de Divan edebiyatında görülebilir. Eski çağların, adları ve maceraları efsanelere karışmış pek çok doğulu karakteri bu şiirde yer almış; bazen telmih, bazen mazmun, bazen de değişik bir sanat aracılığıyla bu şahıslara atıflarda bulunulmuştur.

Bu eserde, Divan şiirindeki mitolojik şahıslar, hemen hemen bütün kadim milletlerin mitolojik rivayetlerine başvurularak hazırlanmaya çalışılmıştır. Giriş bölümünde; mitoloji, mitoloji ve sanat, mitoloji ve edebiyat konularının da uzun ve ayrıntılı bir analize tabi tutulduğu bu eser, alanında ilk olma özelliğini de ihtiva etmekte ve bu konularda araştırma yapmak isteyenler için vazgeçilmez bir kaynak olma özelliği taşımaktadır.