Bir İdam Mahkumunun Son Günü

Salonun dibindeki yargiçlar, yakinda isi bitireceklerinden olmali, keyifli keyifli, kurulmus oturuyorlardi. Camdan yansiyan bir isinla aydinlanan basyargicin yüzünde bir rahatlik ve iyilik havasi vardi; genç bir savci yardimcisi dik yakaligi ile oynayarak, lütfedilip arka siraya oturtulmus bulunan gül rengi sapkali bir hanimla sohbet eder gibiydi.Bir Idam Mahkumunun Son Günü, Victor Hugo'nun (1802-1885) idam cezasinin hem trajik ve hem de saçma yanini göstermeyi amaçladigi bir gençlik yapitidir. Yapit bu yönüyle önem tasimakla birlikte birinci tekil sahis ben ile yazilmis ilk roman olma özelligiyle yol açici bir öncüdür. Roman kahramaninin da söyledigi, bir tür zihinsel otopsi olan bu romanda, modern edebiyatin ilk iç monologudur."Bu yapit Charles Dickens'i ömür boyu etkilemistir. Dostoyevski kursuna dizilmek üzere idam mangasinin silahlariyla burun burunayken bu yapiti animsamistir.Bir Idam Mahkûmunun Son Günü bir insanin için için kendi kendiyle konusmasi, türünün basyapiti; Victor Hugo'nun bugün bile en çagdas eseridir." (Graham Robb)